काठमाडौं । बैंक तथा वित्तीय संस्थामा कुल निक्षेप ७४ खर्ब ७५ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार पछिल्लो समय निक्षेप थुप्रिने क्रम बढिरहेको हो ।
कात्तिक दोस्रो हप्तासम्म वाणिज्य बैंकले मात्रै ६७ खर्ब १७ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप सङ्कलन गरेका छन् । यो अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले ५६ खर्ब ३५ अर्ब रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेका छन् । वाणिज्य बैंकहरूले मात्रै ५० खर्ब १२ अर्ब रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेका छन् ।
राष्ट्र बैंकका अनुसार विकास बैंक तथा वित्तीय संस्थाले यो अवधिमा ७ खर्ब ५८ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप सङ्कलन गरेका छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा प्रवाह भने ६ खर्ब २३ अर्ब रुपैयाँ गरेको तथ्याङ्कले देखाउछ ।
यो अवधिमा बैंकिङ क्षेत्रमा कायम रहेको निक्षेप तथा कर्जा अनुपात (सीडी रेसियो) भने ७४ दशमलव २५ प्रतिशत रहेको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले कर्जा दिनसक्ने क्षमता अझै पनि धेरै रहेको रहे पनि कर्जा प्रवाह सुस्त छ ।
पछिल्लो समय कर्जाको माग निरन्तर घट्दो क्रममा रहेको छ । बैंकहरूले कर्जाका लागि निर्धारण गर्ने औसत आधार दर महिनैपिच्छे घट्दै आएको छ ।
कात्तिक महिनाका लागि बैंकहरूको औसत ब्याजदर ५.६७ प्रतिशत निर्धारण भएको छ । यो ब्याजदर निकै कम हो । यसमा निश्चित प्रतिशत प्रिमियम थप गरेर बैंकहरूले कर्जा लगानी गर्दै आएका छन् ।
पछिल्लो समय आधार दरमा निकै न्यून मात्रै प्रिमियम थप गरेर बैंकहरूले कर्जा लगानी गर्दै आएका छन् । तर पनि कर्जा प्रवाह बढ्नै सकेको छैन ।
खासगरी जेनजी आन्दोलनमा निजी क्षेत्रका घरनामाथि आक्रमण भएपछि लगानीकर्ताहरू त्रसित बन्दै आएका छन् । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घसहितका निजी क्षेत्रका छाता सङ्गठनले शान्ति सुरक्षाको प्रत्याभूति र लगानीकर्ताको मनोबल उठाउने खालका कार्य गर्न सरकारलाई बारम्बार आग्रह गर्दै आएका छन् ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट तत्काल ठूलो मात्रामा कर्जा प्रवाह हुने स्थिति नदेखिएपछि राष्ट्र बैंकले लामो समयका लागि निक्षेप तानिरहेको छ ।
पछिल्ला दिनहरूमा बजारमा कर्जाको माग धेरै बढ्न नसक्दा बैंक, वित्तीय संस्थाहरूमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिरहेको छ । यसैलाई व्यवस्थापन गर्न राष्ट्र बैंकले लामो समयका लागि मौद्रिक उपकरणको प्रयोग गरिरहेको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले आइतवार ४० अर्ब रुपैयाँ निक्षेप १७५ दिनका लागि खिचेको थियो । यस्तै राष्ट्र बैंकले अघिल्लो हप्ताको बुधवार पनि बजारबाट १७५ दिन अवधिको निक्षेप सङ्कलन उपकरणमार्फत ४० अर्ब रुपैयाँ उठाएको थियो ।
त्यसअघि राष्ट्र बैंकले यतिधेरै अवधिका लागि पछिल्ला वर्षहरूमा निक्षेप उठाएको थिएन । बैंकहरूले तत्काल कर्जा प्रवाह गर्ने छाँटकाट नदेखाएपछि राष्ट्र बैंक दीर्घकालीन रूपमै निक्षेप व्यवस्थापनमा लागेको राष्ट्र बैंकका अधिकारीहरूले बताउँदै आएका छन् ।
