झापा । सुडानको वायुसेनाले आवासीय छिमेक, बजार, विद्यालय र विस्थापित व्यक्तिहरूको शिविरमा गरेको आक्रमणमा कम्तीमा १ हजार ७०० जना सर्वसाधारणको ज्यान गएको एक प्रतिवेदनले देखाएको छ ।
देशको गृहयुद्धमा भएको हवाई आक्रमणको अनुसन्धान ‘सुडान विटनेस प्रोजेक्ट’ ले वायुसेनाले जनसङ्ख्या धेरै भएका क्षेत्रहरूमा निर्देशित बमहरू प्रयोग गरेको सङ्केत गर्ने उल्लेख गरेको बीबीसीले जनाएको छ ।
यो तथ्याङ्क युद्धविमानहरूद्वारा गरिने आक्रमणहरूमा केन्द्रित छ जुन सुडानी सशस्त्र बल (एसएएफ) ले मात्र सञ्चालन गर्न सक्षम छ । सुडानी सशस्त्र बलको प्रतिद्वन्द्वी अर्धसैनिक बल ‘¥यापिड सपोर्ट फोर्स’ (आरएसएफ) सँग विमान छैन । अर्धसैनिक बलले ड्रोन आक्रमण गर्छ तर अनुसन्धान हवाई आक्रमणमा मात्र केन्द्रित रहेको खबरमा उल्लेख छ ।
बीबीसीले प्राप्त गरेको प्रतिवेदनको अग्रिम प्रतिलिपि अनुसार सुडान विटनेसले सन् २०२३ अप्रिल र २०२५ जुलाईबीच गरिएका ३८४ हवाई आक्रमणको विश्लेषण गरेको छ । यसले अभिलेख गरेका घटनाहरूमा १ हजार ७०० जनाभन्दा धेरै मारिएका र १ हजार १२० जना घाइते भएका रिपोर्ट गरेको छ ।
सुडान विटनेसले आफ्नो अनुसन्धान अपूर्ण रहेको स्वीकार गर्दछ किनभने परिणामहरूले आक्रमणको कुल सङ्ख्या भन्दा तथ्याङ्कमा पहुँच प्रतिबिम्बित गर्दछ । कमजोर दूरसञ्चार र विश्वसनीय स्रोतहरू पहिचान गर्न कठिनाइका कारण द्वन्द्व क्षेत्रहरूबाट जानकारी प्राप्त गर्न गाह्रो रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
सुडान विटनेस प्रोजेक्टले सन् २०२५ जुलाई पछि पनि हवाई आक्रमणको निगरानी जारी राखेको छ तर पछिल्ला महिनाहरूमा दुवै पक्षले ड्रोन आक्रमणतर्फ ध्यान केन्द्रित गरेको बताएको छ ।
