काठमाडौं । रूसले लामो समयपछि आफ्नो चन्द्रमा अन्वेषणको कार्यक्रमलाई पुनः सुरु गरेको छ । शुक्रबार अगस्ट १० मा रूसले चन्द्रमामा अवतरणका लागि लुना–२५ को प्रक्षेपण गरेको हो ।
रूसको सुदूरपूर्वी अमुर क्षेत्रस्थित भोस्तोचिनी कोस्मोड्रोन स्पेसपोर्टबाट सोयुज–२.१बी रकेटबाट लुना–२५ को प्रक्षेपण गरिएको हो ।
यसै स्पेसपोर्टबाट सन् १९७६ मा सोभियत संघले प्रक्षेपण गरेको लुना–२४ चन्द्रमाबाट १७० ग्राम माटो लिएर फर्किएको थियो । त्यसयता लुना–२५ रूसको घरेलु उत्पादित चन्द्र प्रोब हो । एक हजार ६०० किलोग्रामको लुना–२५ यसका पूर्ववर्तीहरू भन्दा फरक छ ।
सोभियत संघले नै पहिलो स्याटेलाइट बनाएको र अन्तरिक्षमा पठाएको थियो भने, पहिलोपटक अन्तरिक्षमा मान्छे पठाएको थियो ।
सबै कुरा योजनाअनुसार अघि बढेमा लुना–२५ पाँच दिनपछि चन्द्रमाको कक्षमा पुग्ने छ । अर्को पाँचदेखि सात दिन यसले हाम्रो प्राकृतिक उपग्रहको परिक्रमा गर्नेछ ।
त्यसपछि चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवीय क्षेत्रमा रहेको बोगुस्लावस्की क्रेटर नजिकै लुना–२५ अवतरण हुनेछ ।
ब्याकअप ल्यान्डिङ स्पटका रुपमा मान्जिनी क्रेटरको दक्षिणपश्चिम र पेन्टल्यान्ड ए क्रेटरको दक्षिणी भागलाई पनि हेरिएको छ ।
सुरक्षित रुपमा अवतरण भइसकेपछि लुना–२५ ले कम्तिमा पृथ्वीको एक वर्षको अवधिसम्म चन्द्र सतहमा काम गर्नेछ ।
लामो ढिलाइ
लुना–२५ को प्रक्षेपणका लागि सोचेभन्दा निकै बढी दुई वर्ष ढिलाइ भएको थियो ।
सन् २०२२ को फेब्रुअरीमा युक्रेनयुद्ध सुरु भएपछि युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ईएसए)ले लुना–२५ कै लागि बनाएको पाइलट–डी नेभिगेसन क्यामेरा दिएको थिएन । ईएसएले रूससँगको अन्य सहकार्य पनि तोडेको थियो ।
रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले चन्द्रमामा जाने लुना–२५ को बाटो कुनै कुराले नछेक्ने भनेका थिए ।
सन् २०२२ कै अप्रिलमा भोस्टोचनी कोस्मोड्रोमको भ्रमण गर्दै पुटिनले अमेरिका, युरोपेली संघ र अन्यले रूसमाथि लगाएको प्रतिबन्धले राष्ट्रलाई अन्तरिक्ष अन्वेषण गर्नबाट रोक्न नसक्ने भनेका थिए ।
